เกร็ดความรู้

ข้อเคล็ด/ข้อแพลง

         พบได้บ่อยในโรงเรียน เมื่อเด็กมีกิจกรรม วิ่งเล่น และกีฬา เกิดจากเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อที่ยึดรอบข้อต่อมีการฉีกขาดเมื่อมีการสะดุด หกล้ม ข้อพลิก บิดงอ ถูกกระแทก หรือ ยกของหนัก  พบบ่อยที่สุดที่ข้อเท้า และพบได้กับข้ออื่นๆ เช่น ข้อเข่า ข้อไหล่ ข้อมือ ข้อนิ้ว

อาการ
         ปวดเจ็บที่ข้อหลังได้รับบาดเจ็บทันที โดยเจ็บมากเวลาเคลื่อนไหวข้อ หรือใช้นิ้วกดถูก ข้อจะบวม แดง ร้อน อาจพบรอยเขียวคล้ำหรือฟกช้ำ

การรักษาเบื้องต้น
1.หลังได้รับบาดเจ็บ ควรประคบด้วยน้ำแข็งหรือน้ำเย็นทันที ทำทุกๆ 3-4 ชั่วโมง เพื่อลดอาการบวมและปวด หลังจาก 48 ชั่วโมงผ่านไป จึงประคบด้วยน้ำอุ่น วันละ 2-3 ครั้ง ครั้งละ 15-30 นาที เพื่อลดการอักเสบ และใช้ยาทาแก้ปวดกล้ามเนื้อ หรือยาหม่องนวด
2.ใช้ผ้าพันแผลชนิดยืดหรือผ้ายืดพันเคล็ด (Elastic bandage) พันรอบข้อพอแน่น ยกข้อที่แพลงให้สูง พักข้อจนกว่าอาการปวดจะทุเลา 
3.ถ้าปวดให้ ยาพาราเซตามอล และ/หรือ ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ เช่น ไอบูโพรเฟน
4.ถ้าอาการไม่ดีขึ้นภายใน 1 สัปดาห์ ควรส่งต่อสถานพยาบาล

การป้องกัน
         ป้องกันการเกิดอุบัติเหตุและการบาดเจ็บของข้อ เช่น ไม่ยกของหนักเกินไป

เอกสารอ้างอิง
1. มูลนิธิเพื่อการวิจัยและพัฒนาระบบยา. คู่มือตู้ยาโรงเรียนและแนวทางการรักษาโรคที่พบบ่อย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: มูลนิธิเพื่อการวิจัยและพัฒนาระบบยา; พ.ศ. 2553. หน้า 77